De markante fractieleiders Thierry Baudet en Geert Wilders weten keer op keer de aandacht op zich gericht te krijgen.

Het is een van de kenmerken die de voormannen van Forum voor Democratie en de PVV gemeen hebben. De verkiezingen voor de Provinciale Staten brengen daarbij een belangrijke verschuiving teweeg: Forum wordt op basis van 98 procent van de getelde stemmen de grootste partij in de Eerste Kamer en streeft de PVV ruimschoots voorbij.

De partij van Baudet krijgt 13 van de 75 zetels in de Eerste Kamer, één meer dan de VVD. De PVV zakt fors in de Eerste Kamer: van 9 naar 5 zetels.

Beide partijen profileren zich als hét alternatief op rechts en doen dat op grotendeels dezelfde thema’s. Inhoudelijk lijken ze niet veel op te hebben met de multiculturele samenleving, de Europese Unie en het Klimaatakkoord.

Bij beide partijen zijn de lijsttrekkers het absolute uithangbord. Wilders en Baudet zijn ieder het onbetwiste kopstuk van hun partij. Business Insider kijkt naar de overeenkomsten en de verschillen tussen Baudet en Wilders op verschillende onderwerpen.

• De Nederlandse samenleving een multiculturele samenleving?

Zowel Thierry Baudet als Geert Wilders is voor bescherming van de Nederlandse cultuur die volgens hen dreigt te worden weggedrukt. Volgens de PVV hebben “miljoenen Nederlanders schoon genoeg van de islamisering van ons land en de terreur, geweld en onveiligheid”, zo staat in het PVV-verkiezingsprogrammma. Als het aan Wilders ligt, gaan alle moskeeën en islamitische scholen dicht, komt er een verbod op de koran en verdwijnt het “islamitische hoofddoekje” in publieke functies. “Willen jullie meer of minder Marokkanen”, riep hij tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2014.

Dat zal je Thierry Baudet niet zo snel zien doen. Het hele woord islam komt in zijn verkiezingsprogramma niet voor en hij pleit ook niet voor het sluiten van moskeeën. "Als islamitische instellingen onze kernwaarden maar onderschrijven", zei hij in het Financieele Dagblad. Want die staan volgens Baudet wel degelijk onder druk. De Nederlandse samenleving wordt volgens hem bedreigd door een existentiële crisis, veroorzaakt door de massale immigratie en het wegsijpelen van onze soevereiniteit naar Brussel.

Baudet haalde zich de verdenking van racistische trekjes op de hals door een ontmoeting met Jared Taylor van de Amerikaanse alt-right-beweging en zijn uitspraak over ‘homeopatische verdunning’ van het Nederlandse volk. Maar daarmee wilde hij alleen maar zeggen dat hij zich zorgen maakt over mensen met een andere culturele achtergrond die niet integreren, “waardoor wij onze waarden en vrijheden dreigen te verliezen”, legde hij uit. Het ging hem dan vooral om migranten die nu het land binnenkomen. Na het schietincident in Utrecht legde hij een direct verband tussen de aanslag met mogelijk een terroristisch oogmerk en het Nederlandse immigratie- en integratiebeleid.

• Immigratie: 'Stop de instroom van immigranten'

Daarmee komen we op het volgend punt: immigratie. Baudet is het klaar met de “enorme instroom van immigranten die de Nederlandse samenleving de afgelopen decennia te verwerken heeft gekregen”. Forum voor Democratie is voor opvang in de regio.

Mocht asiel in ons land toch nodig zijn, dan alleen tijdelijk. En wie niet kan integreren moet aangespoord worden te remigreren. Remigratie kan volgens FvD ook een alternatieve straf worden. Immigratie moet volgens Baudet vooral gericht zijn op “wie wij hier nodig hebben” – maar tussen haakjes staat in het programma: “ook op basis van culturele achtergrond”.

Wilders is iets specifieker. Hij wil gewoonweg “de-islamiseren”. En dat betekent “nul asielzoekers erbij en geen immigranten meer uit islamitische landen”. De grenzen moeten dicht. Als het aan de PVV-leider ligt, worden ook verblijfsvergunningen voor bepaalde tijd ingetrokken en gaan de AZC’s sluiten. Syriëgangers kunnen terugkeer naar Nederland vergeten. Voor criminele nieuwkomers is al helemaal geen plaats en die met een dubbele nationaliteit moeten worden gedenaturaliseerd en uitgezet. Dat lijkt een beetje op de remigratie-straf van Baudet.

• 'Klaar met de EU, tijd voor een Nexit'

Op dit punt hebben de twee politiek leiders veel gemeen. Beiden zijn voor een vertrek uit de Europese Unie zodat Nederland weer “baas over eigen regels” en immigratie is. Ook willen de twee van de euro af. "Brexit is een zegen voor de Britten en Nexit zal een feest voor Nederland zijn”, voorspelt Wilders.

De Europese Unie is volgens Baudet een “ondemocratische molog” die niet meer hervormd kan worden, terwijl de euro is mislukt en in stand wordt gehouden met miljarden van belastingbetalers.

Lees ook: De obsessie van Thierry Baudet met de Nexit begint iets onwezenlijks te krijgen

Wilders en Baudet zien meer in een samenwerking binnen de Europese Economische Ruimte (EER) en andere internationale verdragen. Baudet wil ook uit de douane-unie stappen waarin harmonisatieregels gelden. "Als je geld wil verdienen, moet je in India zijn", zei hij.

Overigens wil Forum voor Democratie de Nexit, het lidmaatschap van de eurozone en het vrije verkeer van personen binnen de EU wel eerst voorleggen aan de burger middels een referendum. Dat moet als muziek in de oren van Wilders klinken, die de macht naar de burger wil terugbrengen met de invoering van een bindend referendum.

Lees ook: Dit is Geert Wilders’ Nexit-plan: geld in de EU-kas storten en tekenen bij het kruisje

Foto: Thierry Baudet tijdens het Tweede Kamerdebat over het Klimaatakkoord. Bron: ANP

• 'Klimaatakkoord is kul'

De CO2-uitstoot terugdringen om onze planeet te redden? Zowel Wilders als Baudet ziet hier geen heil in. Ze trekken fel van leer tegen de plannen van het kabinet-Rutte 3 om de CO2-uitstoot in 2030 met 49 procent terug te dringen ten opzichte van 1990.

“1.000 miljard voor 0,00007 graden minder opwarming van de aarde in de komende eeuw”, zegt Baudet, al blijkt uit een factcheck van NRC dat er cijfermatig weinig klopt van die bewering. Volgens hem zijn dit de kosten voor de uiteindelijke klimaatdoelstelling: 95 procent uitstootreductie in 2050. Hij vreest dat daarmee onze economie instort.

Ook Wilders is bang dat “huishoudens compleet failliet gaan aan de groene gekte waarbij burgers als citroenen worden uitgeknepen”, twitterde hij.

Beide fractieleiders geloven dat de mens maar voor een klein deel verantwoordelijk is voor de opwarming van de aarde en dat de planeet met CO2 juist groener kan worden (een stelling waar volgens wetenschappers overigens van alles op valt aan te merken). Dan is het zonde om miljarden tegen een klimaatakkoord te gooien, vinden ze. Baudet ziet meer in innovatieve technologieën en het stimuleren van hergebruik van plastic. Daarin verschilt hij van Wilders die geen geld wil steken in zaken als windmolens en innovatie.

• AOW en pensioen

Wilders' plan is om de AOW-leeftijd op 65 te houden en de pensioenen te indexeren. Want nu laat “Rutte onze ouderen bloeden met onnodige pensioenkortingen”, twitterde hij. Hij hekelt de rekenrente die bepalend is voor de buffer van pensioenfondsen, die volgens Wilders toch al zat geld in kas hebben.

Baudet is minder stellig en voorziet een koopkrachtverbetering voor ouderen in de AOW als zijn plan voor verlaagde belastingen, iets wat Wilders ook wil, en een belastingvrije voet van 20.000 euro voor iedere Nederlander is ingevoerd. De AOW-leeftijd moet naar 66 jaar, maar daarna moeten er flexibele arbeidsmogelijkheden zijn voor wie dat wil.

De FvD-voorman heeft ook hoge verwachtingen van generatiewoningen. Hiermee slaat hij meerdere vliegen in een klap. Het concept kan een oplossing zijn voor pensioenproblematiek, sociale uitsluiting, huisvesting, kinderopvang, veiligheid, zorgkosten en duurzaamheid. De woonvorm is heel normaal in andere Europese landen en vroeger ook in Nederland, staat in zijn programma.

• Doorgeschoten marktwerking in de zorg

De zorg is een thema waarbij zowel de PVV als Forum voor Democratie zich juist minder liberaal tonen dan de VVD. Beide partijen menen dat de marktwerking in de sector is doorgeschoten, wat leidt tot duurdere en slechtere zorg. De PVV spreekt zich nadrukkelijker uit op dit thema en Geert Wilders heeft met Fleur Agema dan ook een rechterhand die zich steevast in felle bewoordingen uitlaat tijdens zorgdebatten.

Ook in de voorgestelde maatregelen gaat de PVV verder dan Forum. Zo pleit Wilders er al jaren voor het eigen risico volledig af te schaffen, terwijl Baudet het maximumbedrag op 200 euro wilt houden. De PVV wil de salarissen van zorgbestuurders en medisch specialisten inperken en in plaats daarvan 10.000 extra zorgmedewerkers aanstellen - "meer handen aan het bed."

Forum voor Democratie wil vooral meer controle over de geldstromen, door zorggelden die naar gemeenten gaan te oormerken. En waar Wilders winstuitkering door zorgverzekeraars afwijst, ziet Baudet daar ruimte voor, maar alleen wanneer verdiend geld ten goede komt aan de verzekerden.

Binnen het zorgdebat profileert Baudet zich ook meer dan Wilders - of Agema - op privacy. Baudet staat geen enkele afbreuk aan het medisch beroepsgeheim toe en vindt dat verzekeraars en overheid onder geen beding toegang mogen krijgen tot de inhoud van het patiëntendossier. Wilders en Agema leggen de nadruk weer vooral op de ouderenzorg en verpleeghuizen.

Foto: Wilders op campagne in Spijkenisse. Bron: ANP

• Imago: volks versus intellectueel

Wilders en Baudet zijn twee van de meest zichtbare politici van Nederland. Beiden zetten ze zich neer als een politicus die opkomt voor het Nederlandse volk - al is niet altijd duidelijk wie precies wel en wie niet tot dat Nederlandse volk behoort.

Wilders komt hierbij ontegenzeggelijk 'volkser' over. De politicus komt uit Limburg en vindt ook zijn aanhang meer in de provincie.

Baudet komt uit een welgesteld nest en lijkt zijn elitaire achtergrond eerder te cultiveren dan te verstoppen. Zijn maidenspeech werd roemrucht nadat het Kamerlid deze in het Latijn was begonnen. In zijn voordrachten bedient hij zich regelmatig van weinig alledaagse termen als oikofobie en Renaissancevloot, of citeert hij poëzie.

Ook kreeg Baudet veel media-aandacht door zijn vleugel de Tweede Kamer binnen te laten takelen, zodat hij in zijn werkpauzes klassieke pianostukken ten gehore kon brengen. Wilders daarentegen vertelt op tv over zijn favoriete attractie in de Efteling - de Droomvlucht - en zijn twee poezen.

Al met al lijkt Wilders meer het imago van volkse straatvechter te omarmen, terwijl Baudet zich profileert als een flegmatieke intellectueel.

• Tegen de gevestigde orde

Zowel Wilders als Baudet werpen zich expliciet op als een alternatief voor 'de elite' en gevestigde orde, waar zij zich dan ook fel tegen afzetten.

Op dit vlak tonen zij veel gelijkenissen. Beiden schilderen de middenpartijen af als de gevestigde Haagse elite, die zijn losgezongen van wat de gewone man wil. Thierry Baudet muntte de inmiddels gangbaar geworden term 'partijkartel' en bedient zich dan ook het vaakst van systeemkritiek. De Haagse politiek is een baantjescarrousel, het politieke stelsel is te weinig democratisch en de regering doet daar verder afbreuk aan door onder meer het referendum af te schaffen.

Wilders spreekt weer vaker een van een "multiculturele elite", die wegkijkt van de problemen die het gevolg zijn van het immigratiebeleid. Daarbij spreekt de partijleider vaak namens het volk: "Ik vraag de heer Rutte namens heel veel Nederlanders om naar huis te gaan, op te stappen."

Sinds zijn toetreding tot het politieke toneel is Baudet ook steeds meer uitgesproken over vermeende linkse indoctrinatie vanuit zowel de media als het onderwijs. De lijsttrekker pleit dan ook voor maatregelen die ervoor moeten zorgen dat bestuursleden van de publieke omroepen hun partijlidmaatschappen openbaar dienen te maken en dat er onderzoek moet komen naar de politieke gekleurdheid van het Nederlandse onderwijs.

Wilders is op zijn beurt meer uitgesproken over de politiek gemotiveerde rechtspraak. Dat heeft in sterke mate te maken met de aanklachten tegen de politicus na zijn roemruchte 'minder, minder, minder'-uitspraak.

Bij zowel Wilders als Baudet staat centraal dat 'de gevestigde orde' niet wil dat zij hun geluid laten horen. Zij manoeuvreren zich hiermee duidelijk in de positie van underdog.

Lees meer over Nederlandse politici: